List do
Rzymian 1:20 w dosłownym tłumaczeniu może być trudny do zrozumienia, wygląda mniej więcej tak:
„Bo niewidzialne Jego od stworzenia świata w wykonaniu rozumiane oglądane wieczna jego moc i boskość ku są oni niemożliwi_do_obrony.” Rzymian 1:20
Paweł nie precyzuje co ma na myśli pisząc „niewidzialne Jego”. Można by odnieść wrażenie, że „niewidzialny On”, „jego byt”, lub „jego istota” (BW) ale niewidzialne jest w liczbie mnogiej. Wielu tłumaczy dodaje, więc „Jego przymioty” (BT, PNŚ), lub „rzeczy” (BG, BB) a nawet, „co było w Nim” (BP). Wszelkie tego typu dodatki to jednak jest interpretacja tekstu a nie samo jego tłumaczenie dlatego mamy dużą rozbieżność w tym miejscy gdy porównujemy różne przekłady a czytelnicy mogą sobie wybrać wersję w zależności od tego jaki cel im przyświeca. Nie wydaje mi się jednak by taki cel przyświecał Pawłowi.
Z kontekstu wynika, że „niewidzialne Jego” to mogą być fakty dotyczące Boga, ponieważ wcześniej czytamy w wersecie 18 o potępieniu tych, którzy ograniczają prawdę. Werset 19 mówi o dostrzegalnych faktach na temat Boga
„Objawiany jest gniew Boga z nieba, przeciwko każdej bezbożności i niesprawiedliwości ludzi, którzy prawdę w sposób nieprawy ograniczają. Ponieważ dostrzegalne fakty o Bogu zostały im udostępnione przez Boga w sposób niepodważalny, bo niewidzialne Jego…” *
Widzimy, więc że werset 20 jest kontynuacją myśli wcześniejszej na temat tego, co Bóg uczynił widzialnym o sobie. Prawda o Bogu została ludziom udostępniona i werset 20 informuje nas, w jaki sposób do tego doszło:
„bo niewidzialne Jego od stworzenia świata…”
Zwrot „od stworzenia świata” jest prawidłowy, choć można by użyć słowa „wszechświata”, ponieważ Paweł użył słowa kosmos. Dziś niestety to słowo byłoby kojarzone tylko z tym, co jest poza ziemią z kolei słowo świat może przez niektóre osoby być kojarzone tylko z ziemią, więc warto użyć tu słowa wszechświat.
„bo niewidzialne Jego od stworzenia wszechświata / wykonaniu rozumiane oglądane…”
|
Słownik Grecko-Polski Nowego Testamentu. ks. R. Popowski |
Słowo „
wykonanie” bywa tłumaczone na „
w dziełach” (BE), „
dzieła (BT), „
rzeczy uczynione” (BG), „
co zostało uczynione” (PNŚ). Paweł chciał użytym przez siebie słowem powiedzieć, że Boga można poznać zastanawiając się, nad jakością jego dzieła stwórczego, dlatego proponuję tłumaczenie:
„bo niewidzialne Jego od stworzenia wszechświata w jakości dzieła / rozumiane oglądane…”
|
Słownik Grecko-Polski Nowego Testamentu. ks. R. Popowski |
Kolejne słowo to „
rozumienie czegoś” a kolejne po nim to „
widzenie czegoś wyraźnie”.
|
Słownik Grecko-Polski Nowego Testamentu. ks. R. Popowski |
Paweł pisze, więc że analizowanie dzieł stwórczych pomaga naszemu rozumowi widzieć dokładnie (to co jest „
niewidzialne Jego”).
„bo niewidzialne Jego od stworzenia wszechświata w jakości dzieła umysłem oglądane / wieczna jego moc i boskość ku są oni niemożliwi_do_obrony.”
Kilka kolejnych wyrazów są proste do zrozumienia więc tylko je przepiszemy.
„bo niewidzialne Jego od stworzenia wszechświata w jakości dzieła umysłem oglądane wieczna jego moc i boskość / ku są oni niemożliwi_do_obrony.”
|
Słownik Grecko-Polski Nowego Testamentu. ks. R. Popowski |
Ostatnie słowa są trudniejsze. Ich sens nie budzi wątpliwości chodzi tylko o to jak je przetłumaczyć by nie rozbudowywać nadmiernie zdania a mimo to wiernie oddać sens.
Poniżej przedstawiam popularne w Polsce przekłady:
„tak iż nic nie mają na swoją obronę” BW
„tak że nie mogą się wymówić od winy.” BT
„tak iż oni są bez wymówki.” PNŚ
„aby oni byli bez wymówki.” BG
Ja proponuję nieco inne tłumaczenie:
„dlatego nie są w stanie się wybronić.”
Całość w moim dosłownym tłumaczeniu wygląda tak:
„bo niewidzialne Jego od stworzenia wszechświata w jakości dzieła umysłem oglądane wieczna jego moc i boskość dlatego nie są w stanie się wybronić.”
Nadal jest to tekst trudny, dlatego wszyscy tłumacze zmieniają szyk tego wersetu i wygląda to u nich tak:
„Bo niewidzialna jego istota, to jest wiekuista jego moc i bóstwo, mogą być od stworzenia świata oglądane w dziełach i poznane umysłem, tak iż nic nie mają na swoją obronę” BW
„Albowiem od stworzenia świata niewidzialne Jego przymioty - wiekuista Jego potęga oraz bóstwo - stają się widzialne dla umysłu przez Jego dzieła, tak że nie mogą się wymówić od winy.” BT
„Albowiem jego niewidzialne przymioty — jego wiekuista moc i Boskość — są wyraźnie widoczne już od stworzenia świata, gdyż dostrzega się je dzięki temu, co zostało uczynione, tak iż oni są bez wymówki.” PNŚ
„Bo rzeczy jego niewidzialne od stworzenia świata, przez rzeczy uczynione widzialne bywają, to jest ona wieczna jego moc i bóstwo, na to, aby oni byli bez wymówki.” BG
Ja także proponuję przebudowę zdania, ale wiernie trzymając się sensu wypowiedzi:
„Bo niewidzialne Jego od stworzenia wszechświata jest przez umysł obserwowane. W jakości dzieła widzimy zarówno wieczną jego moc jak też boskość, dlatego nie są w stanie się wybronić.” Rzymian 1:20
Z powyższego przykładu widzisz, że niektóre różnice w tłumaczeniu są istotne. Jest istotna różnica między tym, że niewidzialna jest „
istota” czy niewidzialna jest „
rzecz” albo „
przymiot”. Tekst od takiej drobnej zmiany nabiera innego sensu. Ludzie, którzy nie sprawdzają tłumaczenia kluczowych wersetów wyprowadzają później skomplikowane wywody z stwierdzenia „
albowiem jego niewidzialne przymioty”. Tymczasem Paweł nic nie pisał o przymiotach.
Większość religii bierze też udział w cichej zmowie, są ze sobą w tym zgodne, choć nie przyznają się do tego. Otóż żeby pozyskać nowego wiernego często udowadniają, że Pisma Święte przez tysiące lat nie uległy zmianom, podają przeważnie przykład księgi Izajasza, której treść miała nie ulec zmianie pomimo 1000 lat różnicy między dwoma manuskryptami. Jakie jednak to ma znaczenie skoro sami drukują Pisma różniące się między sobą w sposób istotny dla sensu Pism. Jeśli nawet Pisma nie uległy zmianom (a to nie jest prawdą) to przecież tłumacze wprowadzili zmiany. Nawet nie zrobili tego w złym zamiarze, ale często przez brak zrozumienia Pism, ponieważ mimo znakomitej znajomości danego języka nie posiadają daru Zrozumienia. Podobnie za czasów Chrystusa byli tak zwani uczeni w Piśmie, którzy w konfrontacji z Pomazańcem Bożyk wykazali się wielką ignorancja. Potrafili w sposób uczony rozwodzić się nad szczegółami zawartymi Pismach, ale nie potrafili rozpoznać Mesjasza mimo ze Pisma o nim dawały świadectwo. Na sposób ludzki byli wybitnie mądry a na sposób Boży wybitnie głupi.
__________________
krzysztof pomazańcowy
* Przekład własny